Plus, min, astigmatisme verziend bijziend etc.

Wel en wee van oogsterktes:

Regelmatig is er in onze praktijk de vraag naar extra uitleg over astigmatisme, accommodatie etc. Vandaar in eenvoudige termen de meest voorkomende brekingsfouten van een oog op een rijtje. Wanneer je er dagelijks mee omgaat dan lijkt het allemaal zo vanzelfsprekend, maar zijn er nog vragen of opmerkingen, stuur dan s.v.p. een bericht; mogelijk kunnen dit beantwoorden.

In het kort de opbouw van een oog:

Schematisch oog

Het licht komt op het oog, raakt de cornea en breekt daar. Dan gaat het via de pupil door de lens dan door het glasachtig lichaam en komt dan in de macula op het netvlies terecht. Vandaar worden de prikkels doorgeleidt naar de hersenen en vormt daar de afbeelding.

Sommige mensen hebben lange benen of lange armen, en dit is (eenvoudig uitgelegd) ook wat er met een oog aan de hand kan zijn. Dus een oog kan te lang of te kort zijn.

Is een oog te lang, dan noemt men dit myoop. Een myoop oog heeft een min-sterkte nodig om goed te zien. De brekingsafwijking heet dan myopie. Een myoop kan zonder bril of lenzen dichtbij (redelijk) goed zien. Daarom noemt met dit oogprobleem ook wel bijziendheid.

Is een oog te kort, dan noemt men dit hypermetroop of hyperoop. Een hypermetroop heeft een plus-sterkte nodig. De brekingsafwijiking noemt met hypermetropie. Een hypermetroop kan zonder bril of lenzen veraf (redelijk) goed zien.  Daarom noemt men het oogprobleem ook wel verziendheid.

Astigmatisme:

Om het eenvoudig toe te lichten ziet u hier een schematische voorstelling van de voorkant van het oog, de cornea. Is het cornea mooi bolvormig, dan breken de bundels mooi als een punt in de macula. Dan is dit een emmetroop oog, dat wil zeggen een oog zonder brekingsfout.Emmetroop oog

Rugbybal-astigmatisme

Bij een astigmatisch oog heeft het oog de vorm van een rugbybal, de verticale kromming is anders dan de horizontale bolling. Daardoor breekt het licht in verticale richting anders dan in de horizontale richting. Deze brekingsfout noemt met astigmatisme. Een astigmatisme wordt gecorrigeerd met een cilinder.  Een oog dat een cilinder nodig heeft, ziet zonder de cilinder wat minder scherp en vaak meer schaduwbeelden of wat dubbel zien. De mate is vanzelfsprekend afhankelijk van de sterkte van de cilinder.
Naast het feit dat u myoop of hypermetroop bent, kunt u dus bovendien een astigmatisme hebben.
Dat noemt men dan hypermetroop astigmatisch of  myoop-astigmatisch.

Accomodatie:

Wanneer u van een voorwerp veraf naar een punt dichtbij gaat kijken, gaan de accommodatiespieren van het oog werken. Accommodatie zorgt ervoor dat het oog zich instelt van veraf naar dichtbij.
De accommodatie zorgt ervoor dat er een plussterkte aan uw oogsterkte wordt toegevoegd. Wordt de accommodatie weer losgelaten, dan stelt het oog zich op het verafzien in en neemt de plussterkte weer af. Wanneer u goed in de verte ziet, dan heeft u ongeveer +3,00 dioptrieën (dpt.) accommodatie nodig om een voorwerp dichtbij scherp te kunnen zien. Deze pluscorrectie zoals bij verziendheid (hypermetropie) heeft niets te maken met een tekort oog, maar met de verjaardagen. Daarom noemt men dit ouderdomsverziendheid.
Accommoderen is leeftijdsgebonden. Dat wil zeggen zeer jonge kinderen kunnen wel 20 dioptrieën accommoderen. Boven de 40 jaar gaat het accommodatievermogen afnemen. Bent u tussen de 45 en 50 jaar dan is er nog maar een accommodatie vermogen van ongeveer  +1,50 dpt. over.
Wanneer u dus op die leeftijd bent, en u kunt veraf goed zien, dan merkt u dat u de kleine lettertjes niet meer kunt lezen. Neemt u dan een leesbril, die de oogsterkte voor dichtbij weer aanvult tot +3.00 dpt, dat gaat het weer prima.
Bij ouderdomsverziendheid is er sprake van een goed verafzicht, maar door de stijgende leeftijd is instellen voor dichtbij met de accommodatiespieren niet of niet goed meer mogelijk. Tijd voor een aparte bril of lens voor dichtbijzien.